شانزدهمین نشست تخصصی انجمن بازیگران ایران سه شنبه شب گذشته، با حضور استاد محمدرضا شجریان و جمع کثیری از بازیگران عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون در خانه سینما برگزار شد.به گزارش فارس، در این مراسم که داوود رشیدی و علی دهکردی اجرای آن را برعهده داشتند، رشیدی در سخنانی گفت: از حضور آقای شجریان در این مراسم، حال خوشی دارم و بغضی از خوشحالی گلویم را گرفته است. ما همه عاشق ایشان و هنرشان هستیم. من حدود یک سال و نیم است که در پی این هستم که ایشان را به اینجا بیاوریم. دو سال قبل نیز یک بار به ایشان گفتم که جواب سر بالا به ما دادند. من احساس کردم که ایشان خیلی با انجمن ما آشنا نیستند.وی افزود: چند ماه بعد، ایشان را دوباره دیدم و گلایه کوچکی کردم که چرا به انجمن بازیگران تشریف نمی آورید. این بار پذیرفتند و گفتند که می آیند. خوشحال شدیم که بر سر ما منت گذاشتند و آمدند. البته جناب عسگرپور نیز خیلی دوست داشتند که در این مراسم حضور داشته باشند. اما به دلیل فیلم برداری در ساوه نتوانستند به این مراسم بیایند. رشیدی در ادامه سخنانش، به بیان خاطراتی از اولین دیدارش با شجریان پرداخت و اظهار داشت: چگونه می شود که یک هنرمند به این درجه از نقطه اوج می رسد؟ پی گیری، خواست، کارکردن و اهمیت دادن به هنر در وجود شجریان وجود دارد که می تواند درسی برای بازیگران ما باشد. ادامه این مراسم به پرسش و پاسخ از شجریان اختصاص داشت.
یادی از استادان شهناز، عبادی، دادبه و... 
اولین سوال این جلسه، درباره استادان و مشوقان شجریان بود. وی در پاسخ گفت: امروز یکی دیگر از روزهای خوب زندگی ام است که با ارباب هنرهای مختلف، لحظاتی را می گذرانم. من سخنران نیستم که مطلبی را از قبل آماده کرده باشم. فقط آواز می خوانم. شجریان افزود: اساتید من یک یا دو نفر نبودند و از هر کسی چیزی یاد گرفتم. زندگی ام جز تقلید چیز دیگری نبوده و هرچه دارم از خانواده، شهر، وطن، دوستان و حتی خارج از کشور بوده است. در هر جا چیزی یاد گرفته ام. در مورد اساتید موسیقی ام باید بگویم که در مشهد نتوانستم کسی را پیدا کنم. فقط گاهی از پدرم یا رادیو چیزهایی یاد می گرفتم. به تهران که آمدم، اول احمد عبادی مرا در رادیو به فرزندی قبول کرد و هفته ای دو روز، در خدمت ایشان بودم. هفته ای سه روز هم نزد استاد مهرتاش می رفتم. دیگر استاد من زنده یاد فرامرز پایور بود که سنتور و ردیف های سوار را حضورشان کار کردم. استاد دوامی و برومند نیز اساتید دیگر من بودند. شجریان در ادامه سخنان خود اظهار داشت: غیر از اساتیدی که در خدمتشان ردیف و آواز کار می کردم، از حضور استاد جلیل شهناز استفاده های بسیاری بردم. آن قدر که به ساز ایشان گوش کردم، هیچ موسیقی دیگری گوش نکرده ام. بیشترین موفقیت های من در شاگردی ایشان، جمله پردازی و خلاقیت بود. البته نوازندگان دیگری هم بودند که مرا به آنچه که شما می بینید تبدیل کردند.در ادامه این مراسم در حالی که بسیاری از حاضران به دلیل استقبال زیاد و کمبود جا سرپا ایستاده بودند؛ محمدرضا شجریان درباره پیوند هنر تئاتر با موسیقی تصریح کرد: نوع خوانندگی من بازیگری به همراه ندارد. بازیگری در بیان من است. ما باید به گونه ای بیان کنیم که انگار بازیگری دارد در صحنه بازی می کند.وی ادامه داد: من در فرهنگستان هم به شاگردانم که در سال های آ ینده خواننده های خوبی خواهند شد، درباره بیان شعر می گویم که شعر را روایت نکنید. شما بازیگری می کنید. هنرمند تئاتر وقتی روی صحنه می رود، با بیانش بازی را شروع می کند و همه چیز را نشان می دهد. بیان اوست که بیننده و شنونده را تحت تاثیر قرار می دهد. شجریان در ادامه جلسه پرسش و پاسخ با هنرمندان، درباره ارتباط بازیگری و موسیقی و اهمیت آموختن دانش موسیقی برای بازیگران عنوان داشت: سال های ۴۷ و ۴۸ بود که در رادیو برنامه اجرا می کردیم. آ ن زمان استاد بنان، دوران بازنشستگی خود را سپری می کرد و آواز نمی خواند. ولی هفته ای یک یا دو روز به رادیو می آمدند تا ببینند خوانندگان درست می خوانند یا خیر. یک روز به من گفتند :« وقتی شعر می خوانی، انگار حرف می زنی. همان گونه که حرف می زنی. آواز بخوان.» من هم همان شیوه را ادامه دادم و خارج از عرف حرف زدن، آواز نخواندم. چون کشش بی جا آواز را خارج می کند.
هیچ هنرمندی پشت دفتر نگاه نمی ماند
به گزارش فارس، شجریان ادامه داد: هنر وسیله ای برای شناخت هنرمند است. باید دید پشت این هنر چه کسی است. باید گفت «آوازه خوان و نه آواز». رفتار ما اگر نادرست باشد، می گویند کاش آن را نمی دیدیم. سازی که گوش می کردیم آسمانی بود حالا دیگر سازش هم به درد نمی خورد.شجریان تصریح کرد: هنر برای انسانیت است. در وهله اول باید انسان بوده و عاطفه داشته باشیم با وجدانمان فکر، قضاوت و عمل کنیم و هنرمان را دست کم نگیریم.وی افزود: در هر جایی که سزاوار هنر نیست، آن را عرضه نکنیم هنر باید به گونه ای عرضه شود که ارزش خود را داشته باشد و هنرمند آن خوب باشد چون رفتار هنرمند برای ما خیلی مهم است. شجریان تصریح کرد: در زندگی ام مواردی بوده است که از کسی خوشم یا بدم بیاید. علت این مسئله را بعدا فهمیدم که همان شخصیتی است که پشت دفتر نگاهش بود. به همین دلیل، در کنسرت ها و برنامه هایم نگاه ها برایم خیلی مهم است. از وقتی به این نکته توجه کرده ام، خیلی بهتر شده است.محمدرضا شجریان در ادامه سخنان خود گفت: «نگاه» و «صدا» عطری است که از وجود هر انسانی برمی خیزد. از روی آن تصمیم می گیریم که به فردی اطمینان کنیم یا نکنیم. به صدا و نگاه خیلی توجه دارم. سعی کرده ام ارتباطم طوری باشد که نگویند چقدر بد صدا یا بدنگاه بود. باز هم سازهای جدید
سوال بعدی که از استاد شجریان پرسیده شد، درباره سازهای جدید او و چگونگی ایجاد تفکر تحول در سازهای ایرانی بود، وی در پاسخ به آن اظهار داشت: ما در هر زمینه ای ابزار بیشتری داشته باشیم، کارایی مان متنوع تر می شود. حدود ۱۱۰ تا ۱۱۵ ساز در ایران داریم که محلی و بومی است. حس کردیم که در کنار این ها باید سازهای دیگری داشته باشیم، تا کنسرت هایمان شکوه بیشتری داشته باشند. خارجی ها در کنسرت هایشان شکوهی وجود دارد که در کنسرت های ما نیست. اگر زمانی هم می خواستیم از سازهای خارجی استفاده کنیم، برخی می گفتند چرا از آن ها استفاده می کنید.وی افزود: بم ترین ساز ما «عود» است در حالی که میان سازهای خارجی، تا یک اکتاو و یک اکتاو و نیم بم تر از آن هم هست که ما نداریم. فکر کردم که خودم وارد عمل بشوم. هر جای دنیا که می روم، تمام سازهای آن را زیر و رو می کنم. رابطه ادبیات و آواز
در بخش دیگری از این مراسم، سوالی درباره پیوند ادبیات و آواز از شجریان پرسیده شد وی در پاسخ به آن تصریح کرد: شعر و موسیقی مکمل هم هستند. در برنامه ای که شعر هست، موسیقی فراتر از شعر است. موسیقی فراتر از هر هنر دیگری است. اگر در سینما موسیقی را بیرون بیاورید، بی ارزش می شود ولی جایی از فیلم که موسیقی ناب دارد، ارزشش چند برابر می شود. موسیقی روان شعر، زبان و ادبیات ماست. این صحبتی که می کنیم، موسیقی است موسیقی بیانگر شعر است. موسیقی ضربان زبان و ادبیات ماست و به شعر و کلام جان می دهد. موسیقی ایرانی موسیقی تفکر است
استاد شجریان در پاسخ به این سوال که چرا موسیقی سنتی ایرانی غمگین است، گفت: موسیقی هر ملتی در تاریخ به وجود می آید و بیانگر حالات آن ملت، از شکست و پیروزی تا عزا و عروسی است. بستگی دارد که در تاریخ چه گذشته است و مردم چه حالاتی داشته اند. موسیقی ما همه حالات را به نحو احسن دارد.هر موسیقی سنتی، اصیل نیست ولی اگر اصیل باشد، سنتی است. در طول تاریخ ما سنت های متفاوتی ساخته ایم اما اصالت چیز دیگری است.وی افزود: این که برخی فکر می کنند موسیقی ما غم انگیز است، دو دلیل دارد. یکی این که در تاریخ چه گذشته است و دیگر این که موسیقی ما موسیقی تفکر است. استاد آواز ایران درباره تلفیق و تاثیرپذیری موسیقی با شعرنو تصریح کرد: آن چه برای ما مهم است، مفاهیم درونی است که در قالب اوزان عروضی یا شعر نو ارائه می شود. از نظر من این هر دو قابل اعتناست و ما آنها را به کار می گیریم.شجریان درباره بداهه گویی خواننده روی صحنه عنوان داشت: هنر زبان باهم فهمی است. هرچه ما از آن آگاهی داشته باشیم، نکات ریز آن را بهتر دریافت می کنیم. همکاری با زنده یاد علی حاتمی و «دلشدگان»
در بخش دیگری از این مراسم، شجریان درباره نحوه همکاری اش با زنده یاد علی حاتمی در فیلم «دلشدگان» گفت: حاتمی مردی بزرگ در سینمای ایران بوده و هست. وقتی به من پیام دادند که می خواهند این فیلم را بسازند، من در حال اجرای کنسرت هایم در آمریکا بودم. وقتی برگشتم در این باره باهم صحبت کردیم و آن را، به فال نیک گرفتم. از طرفی حسین علیزاده که موسیقی این فیلم را نوشته بود، گفت: «اگر تو نیایی، من هم آهنگ هایم را از فیلم برمی دارم.» تمام سناریو را خواندم و عکس های صحنه را دیدم. دوباره نظر علیزاده و حاتمی را پرسیدم. پرهیز داشتم که در سینما آواز بخوانم چون خاطره خوشی از خواندن در سینما نداشتم. قبل از انقلاب روی صدای بازیگری معروف، خواننده معروف دیگری می خواند. تجربه من در این زمینه خوب نبود. گفتم کار من این نیست که در سینما بخوانم و فرد دیگری در فیلم به جای من لب بزند. ولی کمک می کنم تا شاگردانم در فیلم بخوانند. آنها قبول نکردند. به سختی خودم را راضی کردم که در این فیلم بخوانم. گفتم به یک شرط می خوانم آن هم این است که اعلام شود من به صورت افتخاری این کار را می کنم تا دیگران فکر نکنند من خواننده فیلم شده ام و می خواهم با این کار، کسب درآمد کنم.زمانی هم که قصد داشتم این موسیقی را در «دل آواز» منتشر کنم، آن را از زنده یاد حاتمی خریدم. شجریان تصریح کرد: جا دارد که یادی از روانشاد فریدون مشیری کنم که وقت بسیاری برای فیلم «دلشدگان» گذاشت. برای هر قطعه آهنگ یک شعر می نوشت ما هم برای هر بیت و مصرعی از آن باهم هماهنگ می کردیم. البته فیلم «دلشدگان» مثله شد. آنچه شما دیدید، فیلمی نبود که حاتمی تهیه کرده بود. آن قدر از فیلم درآورده بودند که یک چیز بی سروتهی شده بود. خلوص و فن در اذان موذن زاده
آخرین سوالی که در شانزدهمین نشست تخصصی انجمن بازیگران ایران عنوان شد، درباره اذان زنده یاد موذن زاده اردبیلی و پیوند عمیق آن با موسیقی ایرانی و مردم ایران بود. شجریان در این باره اظهار داشت: این اذان در بیات ترک گفته شده است و این سبک همیشه پیام می دهد. قدیم ترها چاووش خوان ها برای کسانی که از مکه یا کربلا می آمدند، بیات ترک می خواندند که نوید می دهد و آگاه می کند. این انتخاب خوبی بوده که این اذان در بیات ترک گفته شده و خیلی هم با خلوص خوانده شده است. من بیشتر از ۶۰سال است که این اذان را شنیده ام. آن قدر این اذان را شنیده ایم که با آن زندگی کرده ایم و با جان ما پیوند خورده است. در پایان این مراسم، لوح یادبود خانه سینما از سوی محمد سریر به استاد محمدرضا شجریان اهدا شد. از جمله هنرمندان حاضر در این مراسم، می توان به محمد سریر، داوود رشیدی، علی دهکردی، فاطمه معتمدآریا، مهتاب کرامتی، هما روستا، بیژن امکانیان، مریم معترف، آتش تقی پور، ستاره اسکندری، ناصر ممدوح، رضا فیاضی، فریده سپاه منصور، کیهان ملکی، محمدصادق آذین، علی اوسیوند، فرهاد توحیدی، رضا عطاران، اصغر بیچاره، حسن پورشیرازی، شهره لرستانی، فریبا کوثری، محبوبه بیات، سیروس ابراهیم زاده، رضا بنفشه خواه، هرمز هدایت، مهوش وقاری، جمشید گرگین، عسل بدیعی، الیزابت امینی، فرخ نعمتی، رضا ناجی و ... اشاره کرد.خراسان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر