عبده خال
"آدم ها دارند خفه می شوند. آنها در هول و هراس زندگی می کنند؛ نه هراس از حکومتشان، بلکه هراس از همه اطرافیانی که به آنها می گویند چطور باید زندگی کنند."
رمان هجوآمیزی از نویسنده اهل عربستان سعودی که درباره تأثیر ویرانگر قدرت و ثروت نامحدود و دنیای کاخ نشینهاست برنده جایزه بوکر عربی (IPAF) در رشته داستان شد.
"آدم ها دارند خفه می شوند. آنها در هول و هراس زندگی می کنند؛ نه هراس از حکومتشان، بلکه هراس از همه اطرافیانی که به آنها می گویند چطور باید زندگی کنند."
رمان هجوآمیزی از نویسنده اهل عربستان سعودی که درباره تأثیر ویرانگر قدرت و ثروت نامحدود و دنیای کاخ نشینهاست برنده جایزه بوکر عربی (IPAF) در رشته داستان شد.
۱ نظر:
بررسي نگاه احمد شاملو
درباره سانسور
در گفتگوي عسكر پاشايي با ايلنا:
شاملو هرگز آثارش را سانسور نميكرد
ایلنا: عسكر پاشايي(مترجم و منتقد ادبي) معتقد است؛ احمد شاملو در بيان حقايقي كه از جهان پيراموني‌اش درك مي‌كرد، هرگز كوتاه نمي‌آمد و خودسانسوري به هيچ وجه در آثارش؛ محلي از اعراب نداشت.
ع. پاشايي در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا، درباب تعريف اصطلاح خودسانسوري افزود: خودسانسوري به اين معنا است كه فرد در بيان مطالب بنا به دلايل مختلف از ارائه حقيقتي خودداري كند و به عبارت ديگر حرفي كه بايد بگويد را نگويد.
وي با طرح چنين تعريفي؛ اظهار داشت: شاملو به‌عنوان يك هنرمند متعهد در مواجهه با حقايق هيچ‌وقت لب فرو نبست زيرا معتقد بود شعر برتافته از حقيقت است و جز حقيقت چيزي در آن راه نمي‌يابد.
اين مترجم در ادامه گفت: شاملو در بيان حقايق، سطحي‌نگر نبوده بلكه حقايق را درقالب واژه‌ها و فضاهايي پيچيده و عمقيق بيان مي‌كرد.
وي ادامه داد: اصولا كار هنر نيز همين است. به عبارت ديگر هنرمند؛ حقايق را به اصطلاح‌هاي كامپيوتر ZIP شده به مخاطب مي‌سپارد و مخاطب نيز براي دريافت حقايق و زيبايي‌هاي هنر؛ ناچار به UNZIP كردن اثر است. اگر چنين رويكردي در هنر وجود نداشته باشد، سطح هنري اثر تقليل مي‌رود و حتي ممكن است از حيطه هنر خارج شود.
پاشايي درخصوص انگيزه‌هاي تولد شعر ازسوي شاعر افزود: هر شاعري براي سرايش اثرش به انگيزه‌هايي نياز دارد كه بعضا ممكن است يك شخصيت با يك واقعه باشد اما كاري كه يك هنرمند بايد انجام دهد؛ تبديل انگيزه اوليه به يك معناي نمادين است.
اين منتقد ادبي معتقد است: اگر اثري در محدوده انگيزه باقي بماند و صرفا به بيان كم و كيف سوژه اوليه بپردازد، به مقام متعالي هنر دست نيافته است.
وي درتوضيح اين مطلب به شعر معروف وارتان اشاره كرد و گفت: وارتان سالا خانيان؛ انگيزه احمد شاملو از سرايش اين شعر بود اما تنها هدف سرايش نبود به عبارت ديگر هر چند اين شخص و حوادث پيراموني‌اش شاملو را به سرايش اين شعر متمايل كرد اما درنهايت شعر وارتان در فضايي گسترده و متعالي دربرگيرنده حقايق است.
پاشايي همچنين درباره شعر« سرودي براي مرد روشن كه به سايه رفت» اضافه كرد: جلال آل‌احمد انگيزه سرايش اين شعر براي شاملو بود اما اين به اين معنا نيست كه اين شعر درمورد اين شخص نوشته شده يا به او تقديم شده باشد.
پاشايي درباره شعرهاي آزادي، ابراهيم در آتش و ضيافت نيز همين اعتقاد را دارد.
وي در اين باره ادامه داد: حافظ در شعرهايش از زيبايي سخن مي‌گويد و در سرايش اشعارش؛ زيبايي چهره جوانان و امثالهم برايش حكم انگيزه‌هايي را داشته‌اند اما اغلب؛ حافظ در قيد و بند چنين تعابير خاصي باقي نمانده و به بيان حقيقت زيبايي پرداخته است.
اين مترجم اظهار داشت: البته بازدارنده‌هايي وجود دارند كه باعث مي‌شوند هر سخني ازسوي يك هنرمند درقالب‌هاي صريح مطرح نشوند. همانطور كه ملاحظات اخلاقي افراد به آنها اجازه نمي‌دهد در حضور فرزندان يا پدر و مادر خود برخي از مسائل را مطرح كنند.
وي از اين منظر درمورد آثار شاملو گفت: شاملو ممكن است در بيان برخي مسائل؛ عنصر ابهام را به اثرش افزوده باشد اما اين به معناي سانسور يا نهان كردن حقيقت نيست زيرا او به تعهد خود عمل كرده است.
پاشايي ادامه داد: شاملو معتقد بود در مقام يك شاعر بايد حرفش را بزند و اگر هم سانسوري در كار بوده ازسوي مميزان بوده نه ازسوي خود شاملو. كما اينكه بارها بخش‌هايي از شعرهاي شاملو مورد ايراد واقع شد و در دوره‌هايي در كتاب‌هايش چاپ نمي‌شد.
وي معتقد است عامل اصلي بروز خودسانسوري ازسوي هنرمندان، مميزي‌هاي سختگيرانه است اما شاملو در دوره‌هاي مختلف علي‌رغم اعمال چنين مميزي‌هايي؛ به كار خود ادامه داد و اگر هم در يك دوره؛ بخشي از شعرهايش مميزي و حذف شده بودند در دوره‌هاي بعدي و در شرايطي متفاوت، حذفيات اشعار او چاپ مي‌شدند.
پاشايي اشاره كرد: البته موارد معدودي درمورد كتاب كوچه وجود داشت كه ما از شاملو مي‌خواستيم از آنها صرف‌نظر كند و كل كار را كه حاصل سال‌ها تلاش و كوشش بود به خطر نيندازد و او نيز به اكراه مي‌پذيرفت ولي درمجموع بايد بگويم شاملو هرگز آثارش را سانسور نميكرد.
ارسال یک نظر